Social Commerce – Chiến lược định hình tương lai thương mại xã hội

Khi người tiêu dùng dần rời bỏ những trung tâm thương mại để tìm đến trải nghiệm mua sắm trực tuyến, social commerce – thương mại xã hội – nổi lên như một xu hướng tất yếu, nơi các nền tảng mạng xã hội trở thành “quầy hàng mới” của thế kỷ 21.

Từ Facebook, Instagram đến TikTok, mạng xã hội không còn đơn thuần là kênh tương tác, mà đang trở thành hệ sinh thái kinh doanh toàn diện, nơi hành vi tiêu dùng được cá nhân hóa, mối quan hệ giữa thương hiệu – khách hàng được “lập trình” lại theo thời gian thực.

1. Social commerce là gì – và vì sao nó đang dẫn dắt thương mại tương lai?

Social commerce (thương mại xã hội) là việc sử dụng các nền tảng truyền thông xã hội để tạo điều kiện cho các giao dịch kinh doanh theo mô hình mạng lưới (Network Marketing). Đây là một thuật ngữ, bao gồm các hoạt động mua hàng trực tuyến, đánh giá sản phẩm và xử lý thanh toán. Social commerce là một nhánh của thương mại điện tử (e-commerce) và ngày càng trở nên phổ biến khi ngày càng nhiều người tiêu dùng cân nhắc các yếu tố mạng xã hội để đưa ra quyết định mua sắm.

Lợi ích chính của thương mại xã hội là nó cho phép các nhà bán hàng tiếp cận một lượng khách hàng lớn hơn nhiều. Bằng cách tận dụng sức mạnh của mạng xã hội, doanh nghiệp có thể tương tác với khách hàng tiềm năng một cách cá nhân và trực tiếp hơn. Điều này giúp xây dựng niềm tin và lòng trung thành nơi khách hàng, đồng thời có thể thúc đẩy doanh số bán hàng. Ngoài ra, nó còn cung cấp một nền tảng để thương hiệu giới thiệu sản phẩm và dịch vụ, cho phép họ tiếp cận nhiều khách hàng hơn nữa.

Thương mại xã hội cũng cung cấp cho doanh nghiệp các tệp dữ liệu khách hàng giá trị. Bằng cách theo dõi tương tác và hành vi của khách hàng, công ty có thể thu được những hiểu biết sâu sắc về nhu cầu của khách hàng cũng như các sản phẩm và dịch vụ mà họ quan tâm. Dữ liệu này có thể được sử dụng để tinh chỉnh chiến lược tiếp thị và phát triển dịch vụ khách hàng tốt hơn. Ngoài ra, nó còn giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhóm khách hàng mục tiêu, từ đó triển khai các chiến dịch tiếp cận hiệu quả hơn.

2. Từ Orkut đến TikTok Shop: Lược sử một cuộc cách mạng

Sự “trỗi dậy” của các nền tảng mạng xã hội như Orkut, Friendster và MySpace vào cuối những năm 1990 đánh dấu một bước ngoặt trong cách công chúng tương tác trực tuyến – và đó cũng là thời điểm thương mại xã hội bắt đầu hình thành. Những nền tảng ban đầu này cho phép người dùng tạo hồ sơ cá nhân, đăng tải hình ảnh và giao dịch với bạn bè, người thân được kết nối qua internet. Phương tiện mới này cho phép các công ty kết nối với khách hàng tiềm năng và tiếp thị sản phẩm, dịch vụ của mình theo một cách hoàn toàn mới.

Khi hệ sinh thái mạng xã hội tiếp tục phát triển, các doanh nghiệp bắt đầu tìm kiếm cách khai thác những nền tảng này nhằm mang lại lợi ích cho mình. Từ đó, những hình thức thương mại xã hội đầu tiên như mua sắm xã hội, tiếp thị qua mạng xã hội và tiếp thị qua người ảnh hưởng (influencer marketing) dần hình thành.

Sự phát triển của công nghệ di động và các ứng dụng trong những năm gần đây tiếp tục làm thay đổi bức tranh thương mại xã hội. Doanh nghiệp có thể cung cấp cho khách hàng trải nghiệm mua sắm được cá nhân hóa thông qua ứng dụng di động, cho phép người dùng mua sắm nhanh chóng và tiện lợi khi đang di chuyển. Hơn nữa, các nền tảng video mạng xã hội cũng liên tục phát triển tính năng, giúp doanh nghiệp có nhiều lựa chọn hơn để tương tác hiệu quả với khách hàng.

Tổng thể, từ khi hình thành vào cuối những năm 1990, Social Commerce đã phát triển một cách mạnh mẽ. Facebook ra đời, rồi đến Instagram, YouTube, hành vi tìm kiếm sản phẩm dần dịch chuyển từ Google sang… newsfeed. Sự xuất hiện của Instagram Shopping, TikTok Shop, hay tính năng livestream trên các nền tảng châu Á như WeChat, Douyin, Shopee Live… chính là biểu hiện rõ nét của một trật tự thương mại mới – nơi trải nghiệm mua hàng là sự hòa quyện giữa cảm xúc, cộng đồng và giải trí.

3. Ba “trụ cột” chính của Social Commerce

3.1 Mua sắm trực tuyến qua mạng xã hội (Social Shopping):

Là một dạng thương mại điện tử diễn ra thông qua các nền tảng mạng xã hội. Nó cho phép khách hàng tương tác với những khách hàng khác và với doanh nghiệp để khám phá, tìm hiểu, so sánh và thậm chí là mua sản phẩm.

Đây là hoạt động kết hợp sức mạnh của lời giới thiệu từ bạn bè và các mối quan hệ xã hội tạo nên một trải nghiệm mua sắm độc đáo. Các nền tảng cho phép người tiêu dùng đăng bài đánh giá và xếp hạng, chia sẻ sản phẩm yêu thích, tham gia các nhóm hoặc diễn đàn chuyên về thương hiệu, và tương tác với những người mua khác. Ngoài ra, người dùng có thể so sánh giá cả và sản phẩm trước khi đưa ra quyết định mua.

3.2 Quảng cáo trên mạng xã hội (Social Media Advertising):

Là hình thức tiếp thị kỹ thuật số trên các trang mạng xã hội như Facebook, TikTok, Instagram và YouTube. Nó bao gồm việc đặt quảng cáo trên các nền tảng này nhằm tiếp cận khách hàng tiềm năng, tăng nhận diện thương hiệu và thúc đẩy kinh doanh.

Không còn là những banner cứng nhắc, quảng cáo giờ đây được cá nhân hóa, phân phối thông minh dựa trên hành vi, mối quan hệ và sở thích của người dùng. Tương tác xảy ra hai chiều, giúp doanh nghiệp không chỉ bán được hàng, mà còn “thu hoạch” được dữ liệu khách hàng.  

3.3 Bán hàng xã hội (Social Selling):

Tận dụng mạng xã hội để “nuôi dưỡng” mối quan hệ – đó là tinh thần của social selling. Social selling cho phép nhân viên bán hàng tương tác với khách hàng ở cấp độ cá nhân hơn. Họ không chỉ giới thiệu sản phẩm, mà còn tư vấn, đưa ra lời khuyên phù hợp và hỗ trợ khách hàng đưa ra quyết định mua hàng. Kỹ thuật này giúp doanh nghiệp xây dựng lòng tin, sự kết nối sâu sắc hơn với khách hàng, biến người theo dõi thành khách hàng trung thành.

4. Những lợi ích và thách thức của Social Commerce 

4.1 Lợi ích của Social Commerce

• Tiếp cận khách hàng quy mô lớn

Mạng xã hội tập hợp đông đảo người dùng trên toàn thế giới, tạo ra một thị trường rộng lớn và đa dạng để quảng bá sản phẩm, dịch vụ. Điều này giúp các thương hiệu dễ dàng mở rộng phạm vi tiếp cận, tạo ra nhiều cơ hội bán hàng hơn.

• Cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

Nhờ vào dữ liệu hành vi của người dùng như lịch sử mua sắm, lượt thích, bình luận, chia sẻ, các doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về sở thích và nhu cầu của từng khách hàng. Từ đó, họ có thể gửi đến khách hàng những đề xuất về sản phẩm, nội dung phù hợp, tăng khả năng khách hàng cảm thấy đặc biệt và gắn bó hơn với thương hiệu.

• Tăng độ tin cậy và uy tín

Các đánh giá, bình luận, video review từ khách hàng thật luôn tạo ra độ tin cậy cao hơn so với quảng cáo truyền thống. Khi nhiều người chia sẻ trải nghiệm tích cực về sản phẩm, dịch vụ, điều này giúp nâng cao thương hiệu và thuyết phục khách hàng mới tin tưởng và quyết định mua hàng.

• Thúc đẩy tương tác và chuyển đổi đơn hàng

Mạng xã hội cho phép giao tiếp trực tiếp, phản hồi nhanh chóng các câu hỏi, thắc mắc từ khách hàng. Phản hồi kịp thời giúp xây dựng mối quan hệ tốt hơn, từ đó nâng cao khả năng chốt đơn và giữ chân khách hàng lâu dài.

5. Thách thức của Social Commerce 

• Xây dựng chiến lược hiệu quả

 Việc tạo ra các chiến lược và chiến thuật hiệu quả nhằm tối ưu hóa lợi nhuận là một trong những thách thức lớn nhất với các doanh nghiệp tham gia thương mại xã hội.

• Thích ứng với thay đổi từ nền tảng

 Các nền tảng mạng xã hội luôn thay đổi và phát triển, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc bắt kịp xu hướng và công nghệ mới nhất.

• Đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng

Nhiều khách hàng mong đợi doanh nghiệp phản hồi nhanh chóng các câu hỏi, bình luận và khiếu nại trên mạng xã hội. Điều này có thể tạo ra áp lực lớn cho đội ngũ chăm sóc khách hàng.

• Bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư

Khi khối lượng lớn dữ liệu được chia sẻ ra ngoài, đòi hỏi doanh nghiệp cần đảm bảo rằng họ đang thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ thông tin và quyền riêng tư của khách hàng.

6. Tương lai của Social Commerce: “Trận địa” không dành cho kẻ chậm chân

Thế hệ người tiêu dùng Gen Z và Alpha đang lớn lên cùng mạng xã hội. Với họ, “xem TikTok là đi mua sắm”, và việc mua một món đồ vì được “thần tượng” giới thiệu là điều hiển nhiên. Điều này buộc doanh nghiệp phải tư duy lại toàn bộ chuỗi trải nghiệm khách hàng, từ quảng bá đến giao dịch. 

Social commerce không còn là “một kênh phụ” – mà là trung tâm chiến lược cho sự tăng trưởng bền vững. Doanh nghiệp nào chậm chân trong việc xây dựng hệ thống kỹ thuật số, nội dung hấp dẫn, và đội ngũ bán hàng… sẽ nhanh chóng bị bỏ lại phía sau.

  Cuối cùng, Social commerce không chỉ là trào lưu – mà là làn sóng thay đổi hành vi tiêu dùng sâu sắc, nơi mỗi tương tác trên mạng xã hội có thể là một cơ hội kinh doanh. Sự phát triển của AI, big data và video ngắn sẽ tiếp tục nâng tầm social commerce trong những năm tới. Doanh nghiệp nào nhìn nhận đúng vai trò của thương mại xã hội ngay từ hôm nay, sẽ là những cái tên dẫn dắt thị trường ngày mai. 

Inbox Blivee ngay để nhận tư vấn chi tiết về chiến lược Social Commerce!